Την 1η Αυγούστου 2018 οργανισμός BRC προχώρησε στην αναθεώρηση της έκδοσης του προτύπου BRC Food version 7 σε έκδοση 8.
Η νέα έκδοση έχει εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου 2019.
Με αυτή την αναθεώρηση το πρότυπο καλύπτει τις απαιτήσεις της συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) του GFSI και θα παραμείνει ένα πρότυπο αναφοράς GFSI.
Οι κυριότερες αλλαγές εστιάζονται στην:
Ενθάρρυνση της εταιρικής κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων
Οι κυριότερες αλλαγές εστιάζονται στην:
- Ενθάρρυνση της εταιρικής κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων
- Επέκταση απαιτήσεων παρακολούθησης συνθηκών παραγωγής
- Ενθάρρυνση για τη ανάπτυξη περαιτέρω συστημάτων προστασίας απέναντι σε κακόβουλες πράξεις (security, fraud) για το τρόφιμο
- Αποσαφήνιση απαιτήσεων για τις ζώνες υψηλού κινδύνου και φροντίδας (High Risk, High Care, Ambient High Care)
- Αποσαφήνιση απαιτήσεων για τους παραγωγούς τροφών για κατοικίδια ζώα.
Οι βασικές Αλλαγές στις απαιτήσεις για τους πιστοποιημένους οργανισμούς
Α) Ζώνες Υψηλού Κινδύνου / φροντίδας (High Risk, High Care and Ambient High Care Requirements)
Οι απαιτήσεις για τις μονάδες παραγωγής με ζώνες υψηλού κινδύνου / φροντίδας έχουν συγκεντρωθεί πλέον στο Κεφάλαιο 8 του προτύπου. Οι περιοχές που χαρακτηρίζονται High Risk ή High Care ή Ambient High Care Requirements θα πρέπει να είναι έτσι διαμορφωμένες ώστε να προλαμβάνουν τυχόν επιμολύνσεις του τρόφιμου από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Β) Προϊόντα Εμπορίας – Προαιρετική ενότητα
Η ενότητα αυτή έχει ενσωματωθεί ως ξεχωριστό τμήμα του προτύπου και απαιτεί από τον οργανισμό να εφαρμόζει διαδικασίες που διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα εμπορίας είναι ασφαλή, συμμορφώνονται με τις νομικές απαιτήσεις και παράγονται σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Η μεγάλη διαφορά με την έκδοση 7 είναι ότι τυχόν μη συμμορφώσεις σε αυτή την ενότητα θα λαμβάνονται υπόψη για την συνολική βαθμολογία.
Γ) Σύστημα Ενθάρρυνσης Καταγγελιών
Οι οργανισμοί πλέον θα πρέπει να αναπτύξουν ένα σύστημα συλλογής πληροφοριών / καταγγελιών ώστε να διασφαλίζεται ότι θέματα που αφορούν την ασφάλεια των προϊόντων, την ακεραιότητα, την ποιότητα ακόμα και την νομιμότητα των Ανωτέρων Στελεχών μπορούν να αναφέρονται και να αντιμετωπίζονται εμπιστευτικά. Η μέθοδος συλλογής πληροφοριών / καταγγελιών θα πρέπει να κοινοποιείται με σαφήνεια στους υπαλλήλους. ΟΙ υπάλληλοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αναφέρον κάθε ανησυχία τους.
Δ) Κυβερνασφάλεια
Απαιτείται πλέον οι εφαρμογή διαδικασιών που διασφαλίζουν και μειώνουν τον κίνδυνο από επιθέσεις κυβερνοχώρο ή την αποτυχία της ασφάλειας του επικοινωνιακού δικτύου του οργανισμού
ISO 22000:2018: Τι αλλάζει;
Στις 19 Ιουνίου 2018 εκδόθηκε η νέα αναθεώρηση του προτύπου για τα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας των Τροφίμων ISO 22000:2018.
Η δομή του ISO 22000:2018 ακολουθεί τη θεμελιώδη προσέγγιση για την διαχείριση ποιότητας: Σχεδιάζω – Ενεργώ – Ελέγχω – Βελτιώνω (Plan-Do-Check-Act).
Κατανόηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των αναγκών των πελατών και αναγνώριση της επίπτωσης στον οργανισμό. Προσδιορισμός στρατηγικών στόχων την διάθεση ασφαλών τροφίμων και την ικανοποίηση του καταναλωτή / πελάτη. Υλοποίηση όλων των διεργασιών που σχετίζονται με την ασφάλεια του τρόφιμου. Παρακολούθηση και Μέτρηση των διεργασιών και των λειτουργιών με βάση τους στρατηγικούς στόχους και παρουσίαση των αποτελεσμάτων αυτών. Λήψη Ενεργειών με σκοπό την μείωση της πιθανότητας κινδύνων για την ασφάλεια του τρόφιμου και βελτίωση της ικανοποίησης του καταναλωτή / πελάτη σε διαρκή βάση.
Οι βασικές Αλλαγές στις απαιτήσεις για τους πιστοποιημένους οργανισμούς
Οι δομικές αλλαγές:
- Προσέγγιση Risk-based: διαχωρισμός επιχειρησιακής διακινδύνευσης (risk) και κινδύνου (hazard) για την ασφάλεια τροφίμων
- Συγκεκριμενοποίηση απαιτήσεων για την περίπτωση υπεργολαβιών (π.χ. τμήματος της παραγωγικής διαδικασίας, αποθήκευση)
- Υιοθέτηση της δομής High Level Structure
- Ισχυροποίηση των δεσμών με τον Codex Alimentarius
Α) Προσέγγιση της διακινδύνευσης
H αξιολόγηση της διακινδύνευσης (risk assessment) είναι ιδιαιτέρως σημαντική για κάθε είδους οργανισμό. Oι οργανισμοί θα πρέπει να εντοπίζουν τυχόν απειλές αλλά και ευκαιρίες και να τις λαμβάνουν υπόψη τους κατά το σχεδιασμό του συστήματος διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων. Το πρότυπο διακρίνει τον κίνδυνο σε επιχειρησιακό επίπεδο (μέσω της προσέγγισης Κρίσιμων Σημείων Ελέγχου Ανάλυσης Κινδύνου (HACCP)) και στο στρατηγικό επίπεδο του συστήματος διαχείρισης και την ικανότητά του να επιτυγχάνει τους καθορισμένους στόχους του
B) Πλαίσιο λειτουργίας του Οργανισμού
Ο οργανισμός θα πρέπει να αναγνωρίσει και να καθορίσει όλους τους παράγοντες (εξωτερικούς και εσωτερικούς) που σχετίζονται με την λειτουργία του και δύνανται να επηρεάσουν το Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας των Τροφίμων. Τέτοιο παράγοντες σχετίζονται με την νομοθεσία, τεχνολογία, αγορά, κουλτούρα, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, cybersecuirty, άμυνα των τροφίμων και απάτη κατά των τροφίμων κτλ. Αυτό σημαίνει ότι η Ηγεσία ενός οργανισμού θα πρέπει να αποδεικνύει ότι αντιλαμβάνεται το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον και τις επιπτώσεις του στην ικανότητα της εταιρείας να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των καταναλωτών / πελατών της αλλά και των υπολοίπων ενδιαφερόμενων μερών.
Γ) Ηγεσία και Δέσμευση
Ο ρόλος της Διοίκησης είναι το κλειδί. Το νέο πρότυπο δίνει έμφαση στον καθορισμό στρατηγικών στόχων, τοποθετώντας την Ηγεσία του οργανισμού στο κέντρο της λειτουργίας του Συστήματος Διαχείρισης.
Δ) Στόχοι, Μέτρηση και Διαχείριση Αλλαγών
Στο νέο πρότυπο οι απαιτήσεις που σχετίζονται με τους στόχους για την ασφάλεια των τροφίμων έχουν γίνει πιο αναλυτικές.
Οι στόχοι πρέπει:
- να είναι σύμφωνοι με την πολιτική του οργανισμού,
- να είναι μετρήσιμοι,
- να σχετίζονται με την ασφάλεια του τρόφιμου
- να παρακολουθούνται και
- να κοινοποιούνται σε όλα τα σχετικά επίπεδα του οργανισμού.
Ε) Ευασθητοποίηση
Οι άνθρωποι που εργάζονται για την εταιρεία θα πρέπει να είναι ενήμεροι για την πολιτική, τους στόχους αλλά και την επίδραση της εργασίας τους τόσο στην ασφάλεια του τρόφιμου όσο και στην λειτουργία της εταιρείας. Οι άνθρωποι που εργάζονται θα πρέπει να αποκτήσουν ‘κουλτούρα ασφάλειας τρόφιμου.
IFS Food έκδοση 6.1: Τι αλλάζει;
Τον Νοέμβριο 2017 ο οργανισμός IFS προχώρησε στην αναθεώρηση της έκδοσηs του προτύπου IFS version 6 σε έκδοση 6.1. Παράλληλα η αναμενόμενη έκδοση IFS version 7 αναβλήθηκε για το τέλος του 2018.
Με αυτή την αναθεώρηση το πρότυπο καλύπτει τις απαιτήσεις της συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) του GFSI και θα παραμείνει ένα πρότυπο αναφοράς GFSI.
Οι βασικές αλλαγές στην έκδοση 6.1 εστιάζονται στα παρακάτω θέματα:
- Προσθήκη απαιτήσεων για την απάτη κατά των τροφίμων
- Αναθεώρηση της απαίτησης για την διαχείριση των αλλεργιογόνων ουσιών
- Περιγραφή των διαδικασιών του Integrity Program προσαρμόστηκαν στους κανόνες που ίσχυαν από την 1η Μαΐου 2017.
- Υποχρεωτική τοποθέτηση κωδικών QR στα πιστοποιητικά με σκοπό την ανίχνευση της γνησιότητας αυτών.
Η νέα έκδοση έχει εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2018.
Οι βασικές Αλλαγές στις απαιτήσεις για τους πιστοποιημένους οργανισμούς
Α) Απάτη κατά των τροφίμων
Μία νέα παράγραφος προστέθηκε στην έκδοση του πρότυπου IFS version 6.1.
Η νέα παράγραφος 4.21 Απάτη κατά των τροφίμων απαιτεί από τις εταιρείες τροφίμων:
- την τεκμηριωμένη αξιολόγηση των κινδύνων που σχετίζονται με εκούσιες και κακόβουλες παρεμβάσεις στο τελικό προϊόν (ανάλυση τρωτότητας) οποία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι πρώτες ύλες, συστατικά, συσκευασία και υπεργολαβικές διεργασίες
Σκοπός αυτής της ανάλυσης θα είναι ο προσδιορισμός του επίπεδου κινδύνου στο τελικό τρόφιμο από δόλιες πράξεις (νοθεία, υποκατάσταση συστατικών, εσφαλμένη επισήμανση κτλ) με στόχο το οικονομικό όφελος και την εξαπάτηση του καταναλωτή.
Για την ανάλυση τρωτότητας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένα και προσδιορισμένα κριτήρια.
- την ύπαρξη τεκμηριωμένου σχεδίου για την μείωση του κινδύνου απάτης κατά των τροφίμων.
- Η τεκμηριωμένη ανάλυσης τρωτότητας αλλά και το σχέδιο για την μείωση του κινδύνου απάτης κατά των τροφίμων θα πρέπει να ανασκοπούνται όταν τα επίπεδα του κινδύνου αυξάνονται (π.χ αναφορές σε συγκεκριμένα συμβάντα νοθείας) ή τουλάχιστον σε ετήσια βάση. Συγκεκριμένες μέθοδοι και κριτήρια ελέγχου θα πρέπει να προσδιορισθούν και να εφαρμόζονται.
Β) Διαχείριση Αλλεργιογόνων
Στην εν λόγω απαίτηση (4.20 Allergens and specific conditions of production) διευκρινίζεται ότι οι οργανισμοί με βάση την ανάλυση και την αξιολόγηση των κινδύνων θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα από την παραλαβή έως και την διάθεση που να διασφαλίζουν ότι ο κίνδυνος παρουσίας αλλεργιογόνων ουσιών που προέρχονται από διασταυρούμενη επιμόλυνση είναι μειωμένος. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να επαληθεύονται.
FSSC 22000 έκδοση 4.1: Τι αλλάζει;
Στις αρχές του 2017 ο οργανισμός Food Safety System Certification (FSSC) Foundation προχώρησε στην αναθεώρηση του προτύπου FSSC 22000.
Η αναθεώρηση, του αναγνωρισμένου από το GFSI προτύπου, έχει ως βασικό σκοπό να το καταστήσει πιο αυστηρό μέσω, τόσο της εισαγωγής απαιτήσεων για αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις (unannounced audits) αλλά και της εστίασης σε θέματα πρόληψης της απάτης κατά των τροφίμων.
Οι πρόσθετες απαιτήσεις του FSSC έχουν αλλάξει από επτά (7) σε εννέα (9). Έτσι οι απαιτήσεις είναι πλέον:
- Διαχείριση Υπηρεσιών
- Επισήμανση Τροφίμων
- Άμυνα Τροφίμων
- Απάτη κατά των τροφίμων
- Χρήση λογοτύπου πιστοποίησης
- Διαχείριση αλλεργιογόνων (για τις κατηγορίες C, I και Κ)
- Περιβαλλοντική παρακολούθηση (για τις κατηγορίες C, I και Κ)
- Διαμόρφωση προϊόντων (για την υποκατηγορία DII)
- Διαχείριση φυσικών πόρων (για την κατηγορία Α)
Οι περισσότερες αλλαγές αφορούν κυρίως συντακτικές διορθώσεις και διευκρινήσεις.
Από την 1η Ιανουαρίου 2018 όλοι οι πιστοποιημένοι οργανισμοί με FSSC 22000 οργανισμοί θα επιθεωρούνται με βάση την νέα έκδοση 4.1 του προτύπου.
Οι βασικές Αλλαγές στις απαιτήσεις για τους πιστοποιημένους οργανισμούς
Α) Διαχείριση Υπηρεσιών
Στην εν λόγω απαίτηση διευκρινίζεται ότι οι αναλύσεις τροφίμων που σχετίζονται με την επαλήθευση της ασφάλειας τροφίμων θα πρέπει να πραγματοποιούνται από εργαστήρια που έχουν την ικανότητα να παράγουν ακριβή και επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα δοκιμών χρησιμοποιώντας επικυρωμένες μεθόδους και βέλτιστες πρακτικές (π.χ. επιτυχημένη συμμετοχή σε αναγνωρισμένα διεργαστηριακά σχήματα ή διαπίστευση με διεθνή πρότυπα όπως το ISO 17025).
Β) Η πλέον σημαντική αλλαγή: Άμυνα Τροφίμων και Απάτη κατά των Τροφίμων
O αριθμός των συμβάντων που σχετίζονται με νοθεία στα τρόφιμα συνεχώς αυξάνεται. Αν και δεν είναι απαραίτητο ότι τα συμβάντα αυτά επηρεάζουν άμεσα την ασφάλεια των τροφίμων, έχουν όμως αντίκτυπο στην αντίληψη του καταναλωτή για το τρόφιμα.
Αν και δεν υφίσταται επίσημα ορισμός για την άμυνα ή / και την απάτη κατά των τροφίμων, για το πρότυπο η απάτη σε τρόφιμα ορίζεται ως:
"η διαδικασία πρόληψης της διατροφικής αλυσίδας συμπεριλαμβανομένων και των ζωοτροφιών από όλες τις μορφές πράξεων (ιδεολογικές ή συμπεριφοριστικές) παραποίησης των τροφίμων και εκ τούτου σκόπιμης νοθείας που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των καταναλωτών",
ενώ η άμυνα κατά των τροφίμων ορίζεται "διαδικασία πρόληψης της διατροφικής αλυσίδας συμπεριλαμβανομένων και των ζωοτροφιών από όλες τις μορφές δόλιων πράξεων με οικονομικό όφελος και ως εκ τούτου σκόπιμης νοθείας που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των καταναλωτών”
Απαιτείται λοιπόν λεπτομερής ανάλυση του συνόλου των δραστηριοτήτων αλλά και της τοποθεσίας ώστε να αντιμετωπιστούν ή να ελαχιστοποιηθούν οι απειλές για την μείωση του κινδύνου νοθείας του τρόφιμου. Στην βάση αυτή θα πρέπει να αξιολογηθεί η τρωτότητα των παραγόμενων προϊόντων σε ενδεχόμενες πράξεις δολιοφθοράς π.χ από δυσαρεστημένους εργαζόμενους, τρομοκρατικές πράξεις κτλ αλλά και πράξεις νοθείας με σκοπό το οικονομικό όφελος.
Γ) Μη προγραμματισμένες επιθεωρήσεις
Εκτός από τις αλλαγές απαιτήσεις, υπάρχει αλλαγή στην διεξαγωγή των επιθεωρήσεων. Το καθεστώς απαιτεί τώρα τουλάχιστον μία επιθεώρηση στον τριετή κύκλο πιστοποίησης να εκτελείται χωρίς προειδοποίηση (unannounced). Πρόκειται για έναν εντελώς μη προειδοποιητικό έλεγχο χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση ή συνεννόηση από τον φορέα πιστοποίησης.
Ο οργανισμός θα πρέπει να ενημερώνει τον φορέα πιστοποίησης για τις ημέρες χωρίς λειτουργία (blackout days). Οι ημέρες αυτές είναι χρονικές περίοδοι κατά τις οποίες ο οργανισμός δεν λειτουργεί για νόμιμους επιχειρηματικούς λόγους.
Ο οργανισμός θα πρέπει να παράσχει αποδείξεις ότι οι παραπάνω ημέρες χωρίς λειτουργία είναι δικαιολογημένες. Δεν υπάρχει ελάχιστος ή μέγιστος αριθμός ημερών χωρίς λειτουργία. Οι ημέρες χωρίς λειτουργία μπορεί να περιλαμβάνουν τόσο εποχιακή παραγωγή όσο και άλλες τοποθεσίες που καλύπτονται από το πεδίο πιστοποίησης. Συνίσταται οι μη προγραμματισμένες επιθεωρήσεις να διεξάγονται εντός χρονικού διαστήματος 4 έως 12 μηνών μετά από:
- Η απόφαση (επανα) πιστοποίησης ή / και
- Την τελευταία ημέρα του της προηγούμενης προγραμματισμένης επιθεώρησης επιτήρησης.
Δ) Κρίσιμες Μη –Συμμορφώσεις
Έχει εισαχθεί ο όρος ‘Κρίσιμη Μη Συμμόρφωση’ η οποία ορίζεται ο εντοπισμός κατά την επιθεώρηση θεμάτων που έχουν άμεση επίπτωση στην ασφάλεια του τρόφιμου χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες από τον οργανισμό, ή η μη τήρηση των νομικών απαιτήσεων ή όταν η ακεραιότητα της πιστοποίησης διακυβεύεται.
Στην περίπτωση έκδοση Κρίσιμης Μη Συμμόρφωσης οι επιπτώσεις για τον οργανισμό είναι ή άμεση απόσυρση του πιστοποιητικού για έξι μήνες, η διεξαγωγή επαναληπτικής επιθεώρησης εντός των έξι μηνών με σκοπό την επαλήθευση της άρσης της Κρίσιμης Μη Συμμόρφωσης. Σε περίπτωση μη άρσης της μη συμμόρφωσής το πιστοποιητικό ανακαλείται οριστικά.